dinsdag 28 april 2020

Checklist: verandering van roosters door corona


BEDOELD VOOR VAKBONDS- EN OR-LEDEN FNV Industrie

Vragen aan de werkgever stellen over de noodzaak en bruikbaarheid,  mogelijke alternatieven en de toepassing van de CAO.
Juist nu is de kans op paniekvoetbal groot en zoeken werkgevers naar oplossingen in roosters in werktijden die (te) drastisch zijn of waarvoor andere “betere” alternatieven voor bestaan of stomweg niet passen in de ATW. Om daar achter te komen hebben we een aantal vragen die de OR aan de werkgever kan voorleggen alvorens wel/geen instemming te overwegen voor nieuwe roostervoorstellen of werktijdregelingen. Artikel 27 lid 2 van de WOR stelt dat de werkgever schriftelijk een overzicht van de beweegredenen voor het besluit moet geven en in moet gaan op de gevolgen die het besluit naar te verwachten valt voor de in de onderneming werkzame personen zal hebben. Onderstaande vragen helpen hem daar een beetje mee.

Noodzaak:
o   Wat is/zijn  precies het probleem/de problemen?
o   Is er sprake van (een combinatie van) verminderd of juist meer werkaanbod, hoog ziekteverzuim, vormgeven van de 1,5 meter regel op de werkvloer, veilig blijven produceren?
o   Welke cijfers zijn daarover beschikbaar?
o   Wat zijn de vooruitzichten?
o   Waarom moeten deze maatregelen écht genomen worden?
o   Kunnen de voorgestelde maatregelen ook uitgesteld worden?
o   Wat gebeurd er als er geen maatregelen genomen worden?
o   Onder welke omstandigheden en voorwaarden moeten de voorgestelde maatregelen van kracht worden?
o   En wanneer en onder welke voorwaarden kan er weer terug geschakeld worden naar de normale roosters en werktijden?

Bruikbaarheid:
o   Wat is precies het doel van de roosterverandering?
o   Hoe ziet de oplossing er praktisch uit?
o   Onder welke omstandigheden wordt de roosteraanpassing van kracht?
o   Wat zijn dan de minimumeisen aan:
-          Minimaal noodzakelijke bezetting per ploeg
-          Bruto/netto reserve bezetting in de ploeg/afdeling.
-          Garanderen van een veilig en betrouwbaar productieproces.
-          Voldoende gekwalificeerde mensen aan de lijn?
o   Wat zijn de gevolgen voor de betrokken werknemers?
o   Neemt de sociale en/of fysieke belasting voor de betrokken werknemers toe?
o   Hoe wil de werkgever nadelige gevolgen (gaan) oplossen?
o   Lost de rooster aanpassing alle problemen op?
o   Welke problemen moeten aanvullend opgelost worden?
o   Hoe dan? Nu en in de toekomst?
o   Is er binnen de voorgestelde roosterverandering nog ruimte om alledaagse calamiteiten op te vangen?
o   Heeft de voorgestelde roosterverandering gevolgen voor een toekomstige genormaliseerde toestand?
o   Hoe dan en hoe kan dat nu en straks worden opgelost?
o   Is het voorstel getoetst op de grenzen van de ATW?
o   Past het voorstel binnen de wettelijke grenzen van de ATW?

Alternatieven:
o   Zijn er andere (slimmere) manieren om de doelstellingen (bv contactbeperkingen) te verwezenlijken?
o   Is er een alternatief rooster of werktijdenregeling denkbaar met minder (fysiek/sociaal) belasting voor de werknemers?
o   Kan de productiecapaciteit verminderd worden?
o   Kan de productiecapaciteit niet gespreid worden over meerdere/mindere dagen?
o   Levert een andere verdeling van bedrijfstijd/productiecapaciteit een minder belastend alternatief rooster op?
o   Is deze optie onderzocht?
o   Waarom is een mogelijk alternatief toch niet gekozen?
o   Is er een andere inzetbaarheid van de werknemers denkbaar? Bijvoorbeeld bijscholen of tijdelijk ander werk laten verrichten binnen of buiten de organisatie?
o   Is de arbeid ook op andere manieren gezonder en socialer te maken?

Toepassing van de CAO:
o   Welke CAO-artikelen zijn van toepassing (en hoe) op de voorgestelde roosteraanpassing? (denk aan de volgende artikelen);
·         Toeslagen (ploegen en overwerk)
·         Werk- en rusttijden per dag, per week, kwartaal of jaar.
·         Definities en roosters voor ploegendiensten
·         Vakantie en verlof
·         Plus- en min urensysteem
·         Mededelingstermijn van het rooster
·         Voorzieningen: kantinefaciliteiten, veiligheid, personeelsvervoer en communicatie.
o   Past het voorstel binnen de grenzen van de CAO?
o   Welke onderdelen moeten aangepast worden?
o   Is er overleg met vakbonden over de voorgestelde roosteraanpassing?
o   Wat is de uitkomst van dit overleg?

 Procedure
- Als de tijd het toelaat: stel versneld een or-commissie werktijden samen met daarin or-leden en werknemers van de betreffende afdeling. Zij maken afspraken over de te volgen procedure in het kader van de tijdelijke invoering of verandering van (ploegendienst)roosters. Geen tijd? Dan kan de or het wel alleen. Alle hens aan dek!
- Maak afspraken over de frequentie (bv 1 x per week) en wijze van communicatie dat de or geïnformeerd wordt door de werkgever over de voortgang van de crisis en de genomen maatregelen. De werkgever moet frequent toetsen wat de impact is van de tijdelijke maatregel en dit kortsluiten met de or en aangeven welke bijstelling plaatsvinden. Ook dienen er afspraken gemaakt te worden over de frequentie en wijze van informeren en betrekken van de werknemers.
- Maak afspraken over een versnelde instemmingsprocedure als aan alle formele voorwaarden is voldaan (te nemen besluit, gevolgen, maatregelen + goed onderbouwd). Besprek ook onder welke voorwaarden de or (bij wijze van hoge uitzondering) van instemmingsaanvraag af ziet.

 Informeren en raadplegen van de betrokken werknemers
Het informeren en raadplegen van de werknemers is van groot belang. De maatregelen kunnen immers verstrekkende gevolgen hebben voor de werknemer. Infomeer hen tijdig over:
- Over de redenen van de maatregel.
- Over de (rand)voorwaarden en tijdelijkheid van het besluit
- Over de keuze van een rooster incl. de fysieke, sociale en arbeidsvoorwaardelijke gevolgen.

Proefperiode en evaluatie
De te nemen maatregelen ivm corona zijn allemaal tijdelijk. Zorg dus voor goede afspraken over: 
- de planning incl. concrete einddatum (dus niet ‘zolang de crisis duurt’). Onder welke voorwaarden kan een eventuele verlenging plaatsvinden? En wat is dan de rol van de or? Bijvoorbeeld ‘na overleg/ instemming or’.
- de (tussentijdse) evaluatie en evt. bijstellingen
- de controle op naleving van afspraken.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten